1. Eczema là bệnh gì?

Eczema hay chàm là thuật ngữ để chỉ một số tình trạng da khác nhau. Nhưng phần lớn là đề cập đến một bệnh da phổ biến, bệnh viêm da dị ứng, gây phát ban đỏ, ngứa và khô. Nếu gãi, có thể bắt đầu chảy nước và đóng vảy và theo thời gian, da trở nên dày và sẫm màu. Hầu hết những người bị eczema đều mắc bệnh khi còn nhỏ. Đến tuổi 5 hoặc 6, một nửa sẽ giảm bệnh nhưng một số vẫn tồn tại bệnh cho đến tuổi trưởng thành nhưng xu hướng nhẹ hơn. Trung bình cứ 5 người thì có 1 người bị eczema vào một thời điểm nhất định trong cuộc đời, do nhiều nguyên nhân khác nhau. Chàm có nhiều dạng khác nhau, cấp tính hay mạn tính hoặc đôi khi kết hợp cả hai.

2. Mối liên quan giữa dị ứng và eczema

Phần lớn các loại bệnh eczema không phải là dị ứng. Tuy nhiên, bệnh có thể bùng phát khi tiếp xúc những thứ gây ra phản ứng dị ứng. Hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với những chất gây dị ứng, tuy không có hại. Đôi khi bị nổi mề đay, ngứa, sưng tấy, hắt hơi và chảy nước mũi. Các chất gây dị bao gồm mạt bụi, phấn hoa, lông thú cưng và một số loại thực phẩm. Trẻ em bị chàm cũng có nhiều khả năng bị dị ứng thức ăn, chẳng hạn như trứng, thực phẩm dạng hạt hoặc sữa. Chúng thường làm cho các triệu chứng eczema trở nên tồi tệ hơn nhưng lại không gặp ở người lớn.

Từ lâu, nghiên cứu phát hiện thấy tất cả các loại eczema đều do dị ứng, nhưng qua nhiều nghiên cứu chuyên sâu gần đây cho thấy , mối liên quan này phức tạp hơn nhiều và do nhiều nguyên nhân, trong đó có cả yếu tố duy truyền góp mặt. Cụ thể, một số người mắc bệnh này có một lỗ hổng gen gây thiếu một loại protein, có tên filaggrin trong da. Protein filaggrin giúp hình thành lớp bảo vệ bên ngoài da và ngăn chặn vi trùng và mầm bệnh thâm nhập. Thiếu filaggrin sẽ làm khô và yếu hàng rào bảo vệ da dẫn đến da dễ bị kích ứng, như xà phòng và chất tẩy rửa và một số chất gây dị ứng có trong thực phẩm.

Nhiều nghiên cứu gần đây còn phát hiện thấy những khoảng trống nhỏ trên da khiến da nhanh chóng bị khô tạo điều kiện vi trùng và chất gây dị ứng xâm nhập vào cơ thể dễ dàng hơn. Đến lượt nó, các chất gây dị ứng thúc đẩy cơ thể tạo ra các chất hóa học gây tấy đỏ gọi là viêm. Điều này giúp giải thích tại sao những người bị eczema lại bùng phát khi họ ở xung quanh các chất gây dị ứng.

Quá nhiều Immunoglobulin E (IgE), đây là một loại kháng thể đóng vai trò trong phản ứng dị ứng của cơ thể. Những người bị eczema thường có IgE cao hơn bình thường. Khoa học hiện đang nghiên cứu để  tìm hiểu vì sao khi có quá nhiều IgE lại gây bệnh và có người có nhiều người khác thì không.

3. Bí quyết kiểm soát và phòng ngừa eczema

Nguyên tắc điều trị eczema là làm dịu và ngăn ngừa biểu hiện ngứa dẫn đến nhiễm trùng. Có một số điều người bệnh có thể làm nhằm giảm bớt triệu chứng như dùng thuốc, kem bôi,… Kem hydrocortisone và thuốc kháng histamin giúp giảm mẩn đỏ, ngứa và sưng tấy. Chỉ nên thoa hydrocortisone lên các phần da bị chàm 4 lần/ngày trong 7 ngày. Tránh dây vào mắt, trực tràng và bộ phận sinh dục. Rieeng nhóm mang thai hoặc cho con bú nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.  Ngoài ra còn có thể đắp gạc ướt, thư giãn và tập thiền.

Về điều trị thuốc, bác sĩ có thể kê đơn các loại kem và thuốc mỡ có corticosteroid. Nếu bị nhiễm trùng, bạn có thể sẽ cần dùng thuốc kháng sinh. Các lựa chọn khác bao gồm điều trị hóa chất làm giảm ngứa, quang trị liệu.  Nếu bệnh dai dẳng và kháng trị thì dùng thuốc ức chế miễn dịch hay thuốc sinh học như Azathioprine (Azasan), Methotrexate, Mycophenolate mofetil (CellCept), thuốc ức chế phosphodiesterase hoặc Cyclosporin… các loại thuốc này cần có sự theo dõi.

Phòng ngừa bệnh chàm tái phát

·Nên dưỡng ẩm cho da thường xuyên.

·Tránh thay đổi nhiệt độ hoặc độ ẩm đột ngột.

·Duy trì không khí mát mẻ để hạn chế đổ mồ hôi hoặc quá nóng gây ngứa.

·Kiểm soát căng thẳng, thư giãn, tập thể dục thường xuyên.

·Tránh mặc trang phục bằng các chất liệu dễ xước như len, vải bố,…

·Không sử dụng xà phòng, chất tẩy rửa hoặc dung môi mạnh.

·Nên tránh các loại thực phẩm có thể làm tăng ra các triệu chứng.

·Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ.

·Riêng trẻ nhỏ nếu mắc bệnh vẫn cho con bú sữa mẹ hoàn toàn trong 3 tháng đầu đời hoặc lâu hơn nếu có thể.

·Các mẹo khác bao gồm: Viết nhật ký về bệnh chàm như bị chàm ở đâu, khi nào, đặc biệt là khi các triệu chứng bùng phát…. Điều này giúp tìm ra những thứ gây kích hoạt, chia sẻ nhật ký với bác sĩ trong các cuộc hẹn để tìm cách dập tắt nguồn gây bệnh.

·Tránh xa những thứ gây kích ứng da như len dạ, xà phòng và chất tẩy rửa, nước hoa, hóa chất, cát và khói thuốc lá. Tránh các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, nấm mốc, lông vật nuôi, mạt bụi và các chất khác có thể làm bùng phát bệnh chàm.