1. Tử vong do uống vitamin D liên tục trên 9 tháng

Cuối tháng 2/2024, báo chí chính thống Anh, Mỹ đồng loạt đưa tin một cụ ông (89 tuổi, người Anh) nhập viện ngày 10/5/2023 vì tăng canxi máu, tình trạng canxi trong máu quá cao và hậu quả đã  tử vong cuối tháng 2/2024 vừa qua.

Theo báo cáo, vào thời điểm xét nghiệm, nồng độ vitamin D trong cơ thể bệnh nhân là 380, mức tối đa từng được ghi nhận. Bác sĩ kết luận nguyên nhân chính dẫn đến cái chết là suy tim, suy thận, nồng độ canxi cao, ngộ độc vitamin D hay chứng tăng vitamin D.

Theo điều tra, vitamin D mà cụ ông này đã sử dụng không dán nhãn cảnh báo trên bao bì đặc biệt là những rủi ro và tác dụng phụ khi dùng quá lâu. Lạm dụng vitamin quá mức dẫn đến tiềm ẩn nhiều rủi ro và tác dụng phụ nghiêm trọng như làm suy yếu xương, gây ra các vấn đề về thận, chẳng hạn sỏi thận và các bệnh tim mạch.

Nhân sự cố nói trên, Viện Y tế Quốc gia Anh (NIH) khuyến nghị mức vitamin D hợp lý cho người từ 14 đến 70 tuổi là 15 mcg hoặc 600 đơn vị quốc tế (IU). Mức dành cho người trên 70 tuổi là 20 mcg hoặc 800 IU. Ngoài ra, các sản phẩm được bán dưới dạng sản phẩm chức năng cần có nhãn ghi thông tin sử dụng  như thành phần hoạt tính, số lượng trên mỗi khẩu phần và các thành phần khác, chẳng hạn chất độn, chất kết dính và hương liệu.
NIH nhấn mạnh, bác sĩ có thể kê đơn theo liều lượng khác tùy thuộc tình trạng sức khỏe của từng người và khuyến cáo người dùng nên bổ sung thêm cung vitamin D tự nhiên gồm cá có dầu, thịt đỏ, lòng đỏ trứng, ngũ cốc ăn sáng tăng cường và ánh nắng mặt trời.

2. Ngộ độc vitamin D và khuyến cáo của bác sĩ

Vitamin D là một loại vitamin thiết yếu - thực sự là một loại hormone - mà cơ thể bạn sử dụng để phát triển và duy trì xương bình thường. Vitamin D cũng đóng một vai trò trong hệ thống thần kinh, hệ cơ xương và hệ thống miễn dịch của bạn. Cơ thể bạn chuyển đổi vitamin D mà bạn tiêu thụ thành dạng vitamin D “hoạt động”. Dạng hoạt động giúp cơ thể bạn hấp thụ canxi.

Cơ thể có thể nhận được vitamin D theo nhiều cách khác nhau, như tiếp xúc với ánh nắng mặt trời; thông qua thực phẩm và đồ uống; thông qua các chất bổ và thuốc theo toa.

Ngộ độc vitamin D còn được gọi là chứng tăng vitamin D, là một tình trạng hiếm gặp nhưng có khả năng nghiêm trọng xảy ra khi bạn có quá nhiều vitamin D trong cơ thể hay sử dụng liều lượng lớn, dài kỳ chứ không phải do chế độ ăn uống hoặc phơi nắng.

Hậu quả chính của ngộ độc vitamin D là sự tích tụ canxi trong máu (tăng canxi máu), có thể gây buồn nôn và nôn, suy nhược và đi tiểu thường xuyên. Độc tính của vitamin D có thể dẫn đến đau xương và các vấn đề về thận, chẳng hạn như hình thành sỏi canxi.

Điều trị bao gồm ngừng bổ sung vitamin D và hạn chế canxi trong chế độ ăn uống. Bác sĩ cũng có thể kê toa thuốc và dịch truyền tĩnh mạch, chẳng hạn như corticosteroid hoặc bisphosphonates. Uống 60.000 đơn vị quốc tế (IU) mỗi ngày vitamin D trong vài tháng được chứng minh là gây độc tính. Mức này cao hơn nhiều lần so với Khuyến nghị Ăn kiêng (RDA) của Mỹ nên hầu hết người lớn nên dùng liều 600 IU vitamin D mỗi ngày là hợp lý. 

Liều cao hơn RDA đôi khi được sử dụng để điều trị các vấn đề y tế như thiếu vitamin D, nhưng chúng chỉ được cung cấp dưới sự chăm sóc của bác sĩ trong một khung thời gian nhất định. Nồng độ trong máu nên được theo dõi trong khi ai đó đang dùng vitamin D liều cao.

3. Điều trị và phòng ngừa

Điều trị ngộ độc vitamin D chủ yếu liên quan đến việc giảm mức canxi trong máu. Để làm điều này, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ:

·       Ngừng dùng tất cả các chất bổ sung vitamin D và canxi cho đến khi có thông báo mới.

·       Cung cấp chất lỏng IV để điều trị tình trạng mất nước.

·       Cung cấp corticosteroid và bisphosphonates (thuốc) trong trường hợp nhiễm độc nặng để ngăn chặn quá trình tiêu xương.

Trong một số ít trường hợp, do tổn thương thận nghiêm trọng, dẫn đến phải chạy thận nhân tạo để loại bỏ lượng canxi dư thừa.

Về phòng ngừa, mọi người nên trao đổi với bác sĩ trước khi bắt đầu bổ sung vitamin D; đừng dùng nhiều chất bổ sung vitamin D hơn những gì các chuyên gia y tế khuyến nghị hoặc theo kê đơn. Nếu dùng vitamin D theo toa, bạn hãy đảm bảo được xét nghiệm máu thường xuyên để theo dõi mức vitamin D trong máu. Vitamin D và/hoặc đơn thuốc cần được bảo quản ở nơi an toàn, tránh xa trẻ em và vật nuôi.