1. Khuyến nghị về độ tuổi

Nhóm tuổi từ 40–49 tùy theo lựa chọn cá nhân - việc sàng lọc có thể diễn ra 2 năm một lần hoặc có thể đợi đến khi 50 tuổi. Chụp quang tuyến vú độ tuổi 50–74, tần suất  2 năm một lần, trên 75 không có khuyến nghị.  Không có khuyến nghị cho những người có mô vú dày hơn do thiếu bằng chứng hỗ trợ cho việc sàng lọc bổ sung.

Riêng nhóm người có nguy cơ mắc ung thư vú cao như có đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2, người có người thân như ông bà, cha mẹ, anh chị em, con cái, cô, chú hoặc anh em họ có đột biến gen BRCA1 hoặc BRCA2, nhóm đã điều trị bức xạ ở vùng ngực ở độ tuổi  từ 10 đến 30,  có tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư làm tăng nguy cơ ung thư vú tổng thể, nhóm  có tiền sử gia đình gần gũi về một số rối loạn hiếm gặp, như hội chứng Li-Fraumeni, hội chứng Cowden hoặc hội chứng Bannayan-Riley-Ruvalcaba… Đối với nhóm này nên chụp quang tuyến vú và chụp MRI hàng năm, bắt đầu từ tuổi 30. Điều quan trọng là phải cân nhắc lời khuyên của bác sĩ khi quyết định thời điểm bắt đầu sàng lọc hàng năm.

2. Những thủ tục nào được sử dụng để sàng lọc ung thư vú?

·       Khám lâm sàng vú

Trong khám vú lâm sàng (CBE), bác sĩ sẽ kiểm tra ngực bằng tay để phát hiện bất kỳ khối u hoặc bất thường nào có thể sờ thấy được. Tuy nhiên, theo nghiên cứu  năm 2020, cho thấy độ chính xác của CBE trong việc ngăn ngừa tử vong do ung thư không rõ ràng. Đôi khi CBE còn bỏ sót vì vậy CBE có thể chỉ được sử dụng hạn chế trong chẩn đoán.
Thậm chí, quy trình CBE có thể gây lo lắng, nhất là nhóm có tiền sử lạm dụng thể chất hoặc tình dục, khiến phụ nữ trì hoãn hoặc tránh khám sàng lọc.  Vì vậy, có thể yêu cầu một loại sàng lọc khác tin cậy hơn, an tâm hơn.

·       Chụp nhũ ảnh

Chụp nhũ ảnh là phương pháp sàng lọc ung thư vú được chấp nhận rộng rãi nhất. Đó là ảnh chụp X-quang ngực bằng máy chụp nhũ ảnh và được bác sĩ X quang đọc và tại nhiều quốc gia được bảo hiểm nhà nước chi trả .

·       Chụp nhũ ảnh 3D

Loại chụp quang tuyến vú này, cung cấp hình ảnh mô vú của bạn rõ ràng và chi tiết . Theo các bác sĩ, chụp X-quang tuyến vú 3-D có thể tạo ra hình ảnh rõ ràng hơn so với chụp X-quang tuyến vú thông thường và nó có thể hiệu quả hơn trong việc xác định vị trí ung thư. Kiểm tra 3-D cũng có thể khiến ít có khả năng bị gọi lại để chụp ảnh tiếp theo.

·       Siêu âm

Siêu âm sử dụng sóng âm thanh để tạo ra hình ảnh bên trong vú. Nó đặc biệt hữu ích để phân biệt sự khác biệt giữa khối u rắn và khối chứa đầy chất lỏng trong mô vú của bạn. Trong quá trình siêu âm, kỹ thuật viên đặt một ít gel lên vú của bạn và sau đó di chuyển cây đũa quanh bề mặt vú để ghi lại hình ảnh do sóng âm thanh tạo ra và không gây đau, tổn thương.

·       Quét hình ảnh cộng hưởng từ (MRI)

Chụp MRI vú sử dụng năng lượng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết về mô vú của bạn. Chụp MRI có thể đặc biệt hữu ích nếu bạn có mô vú dày đặc.

Trong khi chụp MRI, người chụp nằm trên một chiếc bàn có khoảng trống. Chiếc bàn có thể biến thành một máy MRI hình ống lớn. Các thiết bị quét xoay quanh người bệnh. Quá trình quét có tiếng ồn nhưng không gây đau và thường cho kết quả chính xác.

3. Điều gì sẽ xảy ra khi sàng lọc chụp quang tuyến vú ?

Chụp quang tuyến vú thường diễn ra tại trung tâm chẩn đoán hình ảnh hoặc tại phòng khám của bác sĩ X quang. Dưới đây là một số lời khuyên khi chụp quang tuyến vú:

·       Nên chụp quang tuyến vú ở cùng một trung tâm. Nó giúp bác sĩ X quang phải xem mô vú thay đổi như thế nào theo thời gian. Nếu đến một trung tâm khác, nên yêu cầu trung tâm cũ gửi hình ảnh cũ của bạn đến trung tâm mới.

·       Nếu có kinh nguyệt và thấy ngực mềm trong khoảng thời gian có kinh, hãy cố gắng lên lịch chụp X-quang tuyến vú vào khoảng thời gian không gần với thời điểm hành kinh.

·       Hầu hết các trung tâm đều khuyên phụ nữ không nên bôi phấn son, chất khử mùi, kem hoặc nước thơm dưới cánh tay vì nó có thể khiến hình ảnh khó đọc hơn.

·       Nếu đang cho con bú hoặc nghĩ mình có thể đang mang thai, hãy báo cho kỹ thuật viên trước khi thử nghiệm.

·       Khi chụp, nơi cung cấp dịch vụ sẽ cấp một chiếc áo choàng có khe hở phía trước, giúp người bệnh đặt vú vào giữa hai tấm trên máy chụp X-quang.

·       Ngực cần phải phẳng để máy có thể chụp được hình ảnh rõ nét. Thông thường, quá trình này sẽ có cảm giác căng và không thoải mái, nhưng nếu cảm thấy đau, có thể báo cho kỹ thuật viên biết.

·       Bác sĩ sẽ chụp ảnh từng bên vú, thường là từ hai góc độ khác nhau. Mỗi hình ảnh chỉ mất vài giây, sau đó áp lực sẽ được giải phóng. Tùy thuộc vào số lượng hình ảnh cần thiết, toàn bộ quá trình chụp quang tuyến vú có thể kết thúc sau khoảng 20 phút.

·       Sau khi khám, bác sĩ X quang sẽ cho biết kết quả, thường là trong vòng vài ngày. Nếu không nhận được phản hồi từ bác sĩ trong vòng một tuần, bạn có quyền gọi điện và yêu cầu nói chuyện với bác sĩ và xem kết quả. 

4. Điều gì xảy ra nếu kết quả không như mong đợi?

Nếu bác sĩ X quang hoặc bác sĩ điều trị nhận thấy một khu vực đáng lo ngại, có thể cần chụp quang tuyến vú thứ hai, được gọi là chụp quang tuyến vú chẩn đoán. Bác sĩ điều trị cũng có thể đề xuất một số xét nghiệm bổ sung, chẳng hạn như siêu âm, chụp MRI hoặc sinh thiết. Trong quá trình sinh thiết, bác sĩ sẽ lấy một ít mô vú  để phân tích kỹ hơn.

Những xét nghiệm bổ sung này không phải là hiếm và không có nghĩa là bạn bị ung thư vú, nhất là trong trường hợp sau phải khám lại:

·       Hình ảnh không đủ rõ ràng để nhìn thấy mô vú của bạn.

·       Mô vú của bạn dày đặc hơn.

·       Bác sĩ muốn xem xét kỹ hơn sự thay đổi ở mô vú của bạn.

·       Tình trạng vôi hóa, u nang hoặc cột sống cần được xem xét kỹ hơn.

Phần lớn các cuộc kiểm tra ung thư vú không dẫn đến chẩn đoán ung thư. Sàng lọc ung thư vú đôi khi có thể dẫn đến kết quả dương tính giả, chẩn đoán quá mức các khối u vú, sinh thiết mô vú không cần thiết.  Nói chung, các chuyên gia y tế đều đồng ý lợi ích của việc kiểm tra ung thư vú thường xuyên, nó giúp phát hiện sớm ung thư, để có biện pháp can thiệp kịp thời, kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.